یکی از ارکانی که شرکت‌ها و اشخاص حقیقی با آن روبرو هستند، پردات مالیات است. پرداخت مالیات معمولا مطابق با اظهارنامه‌های مالیاتی‌ای که به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌شود، محاسبه و پرداخت می‌شود. معمولا در محاسبه مالیات در اظهارنامه‌های مالیاتی اشتباهاتی رخ می‌دهد که می‌تواند باعث جریمههای سنگینی برای کسب و کار شما شود. برای پیش نیامدن مشکلات مربوط به جرائم مالیاتی ۲ مفهوم مشاوره مالی و حسابرسی مالیاتی که در ادامه مقاله بیشتر با آن آشنا می‌شویم.
حسابرسی مالیاتی چیست؟
مطابق با ماده ۲۷۲ قوانین مالیاتی تمامی شرکت‌های حقیقی و حقوقی موظف به ارائه اظهارنامه‌های مالیاتی و صورت‌های مالی حسابرسی شده هستند. حسابرسی مالیاتی فرآیندی دقیق و حساس است که در آن صورت‌های مالی شرکت‌ها و تمامی اسناد و مدارک مالی آن‌ها چک می‌شوند و درستی و نادرستی آن‌ها بررسی می‌شود. به صورت کلی به این فرآیند که در آن اسناد با هدف پیدا شدن مغایرت‌ها و اشتباهات مالیاتی بررسی می‌شوند و میزان مالیات دقیق مشخص می‌شود، حسابرسی مالیاتی می‌گویند.
در فرآیند حسابرسی مالیاتی تمامی قوانین مالیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرند و جزئیات قانونی و تبصره‌های مالیاتی نیز روی اسناد و مدارک مالی تست می‌شوند تا در صورت وجود کوچک‌ترین مغایرت اسناد دوباره بازنویسی شوند و مغایرت‌های قانونی برطرف شوند. با حسابرسی مالیاتی میزان مالیات دقیق به دور از اشتباه محاسبه می‌شود و به سازمان امور مالیاتی تحویل داده می‌شود. مهلت ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده از زمان تحویل اظهارنامه تا ۳ ماه پس از آن ادامه دارد.
در صورتی که شرکت‌ها از حسابرسی مالیاتی برای بررسی صحت اسناد خود استفاده نکنند ممکن است حسابرسان سازمان امور مالیاتی، مغایرت‌های صورت‌های مالی را پیدا کنند و شرکت یا فرد را جریمه کنند. این جرائم می‌تواند بسیار سنگین باشد و با توجه به میزان مغایرت و نوع فرار مالیاتی، محاسبه می‌شود.
حسابرسی مالی می‌تواند بهترین راه‌های پرداخت مالیات را پیدا کند و آن‌ها را به شرکت ارائه کند. این فرآیند حساس باید در دوره‌های مشخصی روی تمامی اسناد مالی انجام شود.
حسابرس مالی کیست؟
تا اینجا نسبتا با حسابرسی مالیاتی آشنا شدیم و دانستیم که این فرآیند چقدر برای افراد و شرکت‌ها اهمیت دارد. در ادامه به معرفی و توضیح افرادی که حسابرسی مالیاتی را انجام می‌دهند می‌پردازیم. این افراد حسابرس مالی یا مالیاتی نام دارند.
حسابرس مالیاتی
حسابرس مالیاتی با اشراف کامل به قوانین مالیاتی و تمامی تبصره‌های قانون مالیات مستقیم و غیر مستقیم اقدام به بررسی دفاتر مالیاتی و اسناد مالی شرکت می‌کند. حسابرسان مالیاتی علاوه بر دانش حسابداری باید بتوانند با نگاهی تیزبین تمامی موارد مالی را بررسی کنند و به دنبال اشتباهات مغایرت‌ها بگردند. این نگاه تیزبین با داشتن مهارت و تجربه کافی بدست می‌آید برای همین به شرکت‌ها پیشنهاد می‌شود تا از حسابرسان مالی خبره استفاده کنند.
موارد مورد بررسی در حسابرسی مالیاتی
در حسابرسی مالیاتی موارد زیادی مورد بررسی قرار می‌گیرند و ارتباط بین این اسناد نیز توسظ حسابرس بررسی می‌شود. دقت کنید که در تمامی شرکت‌ها همه این اسناد وجود ندارد اما اگر در شرکتی این موارد وجود داشته باشد این اسناد باید توسط حسابرس مالیاتی بررسی شوند.
اسناد مالی مورد بررسی در حسابرسی مالیاتی معمولا محرمانه هستند و تنها واحد مالی به آن‌ها دسترسی دارد. در اختیار قرار دادن این اسناد به حسابرسان مالیاتی معمولا با اجازه مدیر عامل یا هئیت مدیره شرکت انجام می‌شود.
اسناد مالی‌ای که در فرآیند حسابرسی مالیاتی بررسی می‌شوند عبارتند از:
- اسناد درآمدی شرکت: این اسناد یکی از اصلی‌ترین مدارکی است که باید در اختیار حسابرس مالیاتی قرار بگیرد.
- میزان هزینه‌ها و مخارج شرکت: هزینه‌های شرکت و همچنین میزان مخارجی که در دوره مالیاتی مورد نظر وجود دارد نیز باید به صورت کامل به حسابرس تحویل داده شود.
- تطابق ترازهای مالیاتی: مدارک مربوط به ترازهای مالیاتی و دفاتر مالی نیز باید در اختیار حسابرس قرار بگیرد و این مدارک باید در زمان‌های مشخص و دوره‌های منظمی در اختیار حسابرس مالیاتی قرار بگیرد.
- صورت‌های واردات و صادرات: در صورتی که شرکت دارای صورت‌های مالی و معاملات صادراتی و وارداتی باشد باید این مدارک نیز به حسابرس تحویل داده شود.
- گردش کالا‌های انبار: گردش کالا‌های انبار نیز باید به صورت کامل و با جزئیات در اختیار حسابرسان مالیاتی قرار بگیرد و همچنین گردش مواد اولیه نیز باید درون این اسناد باشد.
- محاسبه قیمت‌ها: حسابرسان مالیاتی باید به اسناد مربوط به قیمت تمام شده کالا‌ها و خدمات شرکت دسترسی داشته باشند.
- مشخص سازی دارایی‌ها: حسابرس مالیاتی میبایست به اطلاعات مربوط به دارایی‌های شرکت اعم از ثابت و غیر ثابت نیز دسترسی داشته باشد.
- خسارات وارده: در صورتی که شرکت در سال مالی متحمل خساراتی شده باشد باید اطلاعات و اسناد این خسارات در اختیار حسابرس قرار بگیرد.
اسناد مورد بررسی در حسابرسی مالی
از اسناد دیگری که باید در اختیار حسابرسان مالیاتی قرار بگیرد می‌توان به تعدیلات سنواتی، تعیین معاملات با اشخاص ثالث، اسناد مالیات‌های تکمیلی، بررسی مدارک حقوق و دستمزد، مدارک مربوط به بیمه کارکنان و… اشاره کرد.
انواع حسابرسان مالیاتی
حسابرسان مالیاتی‌ای بسته به نوع کاری که انجام می‌دهند و شرکتی که برای آن فعالیت می‌کنند به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. این دسته بندی‌ها را در ادامه بیان می‌کنیم.
- حسابرسان داخلی شرکت: برخی از شرکت‌های بزرگ برای انجام امور حسابرسی خود از افراد خبره‌ای تحت عنوان حسابرسان مالیاتی داخلی استفاده می‌کنند. این افراد در اصل کارمندان شرکت‌ها هستند و در دوره‌های مختلفی پروسه حسابرسی مالی را برای شرکت‌ها انجام می‌دهند.
- حسابرسان مالی پروژه‌ای: از آنجایی که برای شرکت‌هایی با ابعاد کوچک‌تر صرفه اقتصادی ندارد تا از یک حسابرس مالیاتی خبره به صورت استخدامی استفاده کنند از حسابرس‌های مالیاتی به صورت پروژه‌ای استفاده می‌کنند تا فرآیند‌های مربوط به حسابرسی را برای شرکت پیش ببرد.
- حسابرسان مالیاتی خارجی: این حسابرس‌ها تمرکز خود را روی آموزش معطوف کرده‌اند و به حسابداران و علاقه‌مندانی که پیش نیاز‌ها را بلد باشند آموزش می‌دهند. حسابرسان مالیاتی خارجی به صورت معمول از حسابرسی برای شرکت‌ها امتناع می‌کنند اما می‌توانند مدارک شما را بررسی کنند و روی مدارک شرکت شما به کارمندانتان آموزش حسابرسی بدهند.
- حسابرس‌های دولتی: این دسته از حسابرسان برای سازمان امور مالیاتی کار می‌کنند و وظیفه آن‌ها بررسی اظهارنامه‌ها و اسناد حسابرسی شده شرکت‌هاست. حسابرسان دولتی در زمانی که شرکتی به فرار مالیاتی متهم شود به شرکت‌ها مراجعه می‌کنند و تمامی اسناد مربوطه را بررسی می‌کنند. در صورتی که حسابرسان دولتی مغایرت یا اشتباهی در مدارک شرکت مورد نظر پیدا کنند این موضوع را به اطلاع سازمان امور مالیاتی می‌رسانند و این سازمان شرکت مذکور را جریمه می‌کند.
روش انجام حسابرسی مالیاتی
انجام حسابرسی مالی با توجه به سختگیری‌های سازمان امور مالیاتی تبدیل به فرآیندی بسیار دقیق و حساس شده است. حسابرسان با بررسی اسنادی که بالاتر به آن‌ها اشاره شد، مغایرت‌ها را پیدا می‌کنند و آن‌ها را در دفتر حسابرسی خود ثبت می‌کنند.
روش انجام حسابرسی مالی توسط حسابرسان مالیاتی
حسابرسان مالیاتی با توجه به حجم معاملات، نوع فعالیت شرکت، حیطه مورد فعالیت، تعداد معاملات ، میزان حساب‌ها و دیگر موارد برای حسابرسی از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. این روش‌ها همگی به یک نتیجه مشابه ختم می‌شود و برای اینکه حسابرس از درستی نتیجه مطمئن شود در بسیاری از موارد از ۲ روش برای محاسبه حسابرسی مالیاتی استفاده می‌کند. در صورتی که ۲ روش به یک نتیجه ختم شد یعنی پروسه حسابرسی مالیاتی به درستی انجام شده است و در غیر این صورت از سایر روش‌ها نیز برای حسابرسی مالیاتی استفاده می‌شود.
فرآیند حسابرسی مالیاتی‌ای که در آن مغایرتی یافت نشود در اصل بیهوده است چرا که هدف اصلی این کار پیدا کردن اشتباهات و مغایرت‌هاست.
تفاوت حسابرسی مالیاتی و حسابداری مالیاتی در چیست؟
حسابداری مالیاتی به معنی ثبت، جمع آوری و کنار هم قرار دادن تمامی اسناد مالی به منظور رعایت اصول مالی، اتوماسیون مالی شرکت و آماده سازی اظهار نامه مالیاتی است. حسابرسی مالیاتی فرآیندی متفاوت‌تر است. در حسابرسی مالیاتی هدف پیدا کردن مغایرت در اسناد و مدارک مالی و اسنادی است که در بالاتر به آن‌ها اشاره کردیم. در صورتی که از حسابداران استفاده نکنید احتمالا در جمع آوری و ثبت اسناد مالی دچار مشکل خواهید شد اما در صورتی که از حسابرسان مالیاتی استفاده نکنید مشمول جریمههای سنگین سازمان امور مالیاتی خواهید شد.
مزایای استفاده از حسابرس‌های مالی
تا به اینجای کار درباره حسابرسی مالیاتی، اهمیت آن و همچنین روش انجام این پروسه صحبت کردیم. حال می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که وجود حسابرسی مالیاتی چه مزیت‌هایی برای شرکت‌ها ایجاد می‌کند.
- بیان نقاط قوت و ضعف مالی شما: حسابرسان مالیاتی با بررسی اسناد و مدارک و نگاه بیطرفانه‌ای که هنگام بررسی اسناد دارند می‌توانند نقاط قوت مالی و همچنین نقاط ضعف شما در پروسه مالی را اعلام کنند که باعث می‌شود با از بین بردن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت وضعیت مالی و در نهایت میزان سوددهی شما افزایش پیدا کند.
- جمع آوری اطلاعات دقیق: حسابرسی مالی با توجه به نگاه تیزبین به اسناد، اطلاعات مالی شما که ممکن است تا کنون نسبت به آن‌ها کم توچهی کرده باشید، اطلاعات زیادی درباره وضعیت مالی شرکتتان به شما ارائه می‌دهد.
- مشخص سازی مغایرت‌ها و اشتباهات مالی: بزرگترین مزیت و هدف حسابرسی مالی همین مورد است و باعث می‌شود مشمول پرداخت جریمههای مالیاتی نشوید.
- پرداخت به موقع و حداقلی مالیات: حسابرسی مالیاتی باعث می‌شود شما کمترین میزان مالیات ممکن را در زمان درست پرداخت کنید تا مشمول جریمه نشوید.
- مشخص سازی راه‌های برای بخشودگی یا معافیت مالیاتی: حسابرسان مالیاتی با توجه به اطلاعاتی که درباره آخرین قوانین و تبصره‌های مالیاتی که دارند می‌توانند به راحتی راه‌های معافیت مالیاتی و روش‌های بخشودگی جرائم را به شما اعلام کنند.
مزیت‌های حسابرسی مالیاتی
همکاری کارفرمایان با حسابرسان مالیاتی
همانطور که بالاتر فهمیدیم، فرآیند حسابرسی مالیاتی بسیار حساس و مهم است بنابراین بهتر است این فرآیند را به حسابرسان خبره بسپارید تا از بابت صحت انجام این پروسه مطمئن شوید. در این بین کارفرمایان نیز باید برای انجام صحیح پروسه حسابرسی مالی تمامی اسناد و مدارک را مستند سازی کنند و در اختیار حسابرس مالیاتی قرار دهند. حسابرس با در اختیار داشتن اسناد و مدارک کامل می‌تواند بدون خطا پروسه حسابرسی را انجام دهد.
سوالات متداول درباره حسابرسی مالیاتی
سوال: چرا حسابرسی مالی برای کسبوکارها مهم است؟
برای جلوگیری از جریمههای مالیاتی، افزایش اعتبار کسبوکار، بهبود مدیریت مالی و اطمینان از رعایت قوانین، کسب و کارها حسابرسی مالیاتی اهمیت دارد.
سوال: چه مواردی در حسابرسی مالیاتی بررسی می‌شود؟
صحت و دقت اطلاعات مالی، رعایت قوانین مالیاتی، وجود یا عدم وجود تخلفات مالیاتی، تطابق صورت‌های مالی با استانداردهای حسابداری.
سوال: چه زمانی باید حسابرسی‌های مالیاتی انجام شود؟
معمولاً در پایان سال مالی و قبل از ارائه اظهارنامه مالیاتی.
حسابرسی مالیاتی؛ ضامن محاسبه و پرداخت درست مالیات
حسابرسی مالیاتی با توجه به مزایایی که دارد و همچین اهمیت آن در قوانین مالیاتی بسیار در شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همانطور که استفاده از یک حسابرس مالیاتی خوب می‌تواند ضامن درستی اسناد و مدارک شما باشد استفاده از یک حسابرس تازه کار باعث می‌شود تا حسابرسی شما اشتباه انجام شود و شما مشمول جریمههای زیادی شوید. همچنین با توجه به نداشتن صرفه اقتصادی استخدام حسابرس برای بسیاری از شرکت‌ها بهترین راه حسابرسی استفاده از حسابرسان خبره‌ای است که به صورت پروژه‌ای حسابرسی را برای شما انجام می‌دهند.
آژانس خدمات مالی دیمان با توجه به شناختی که نسبت به قوانین مالیاتی دارد و همچنین تجربه ۳۰ ساله‌ای که در این زمینه دارد می‌تواند یکی از بهترین انتخاب‌های شما برای سپردن اقدامات مربوط به حسابرسی مالیاتی شرکتتان باشد. برای دریافت مشاوره در این زمینه می‌توانید با شماره تماس‌های پایین صفحه در ساعات اداری تماس بگیرید یا پیام خود را در واتساپ برای کارشناسان خبره ما ارسال کنید. از اینکه تا انتهای این مقاله همراه آژنس دیمان بودید از شما سپاسگزاریم.
