به احتمال زیاد این موضوع را زیاد شنیده‌اید که در صورت خرید ملک باید مالیات ملک را بپردازید. اگر بخواهیم وسیع‌تر به این موضوع نگاه کنیم باید بگوییم که شما باید هنگام نقل و انتقال ملک مالیاتی را بپردازید که این مالیات از منظر حقوقی به عهده شخص فروشنده است. در واقع اگر شما ملکی را خریداری می‌کنید باید به این موضوع توجه داشته باشید که فروشنده مالیات آن را پرداخت کرده باشد.
قبل از این که بخواهیم بیشتر به این موضوع بپردازیم بهتر است بدانیم مالیات به چه وجوهی اطلاق می‌شود.
مالیات‌ها نوعی عوارض مالی محسوب می‌شوند که دولت‌ها از اشخاص یا شرکت‌ها و سازمان‌ها دریافت می‌کند. این نوع عوارض مالی برای تامین هزینه‌های دولت اخذ می‌شود و معمولا از درآمد شخص یا شرکت کسر می‌شود. البته مالیات‌ها شکل‌های گوناگونی دارند، به عنوان مثال مالیات بر ارث، مالیات بر مصرف، مالیات بر درآمد و مالیات ملک از انواع گوناگون این نوع عوارض مالی محسوب می‌شوند. در این مقاله به بررسی و توضیح مالیات ملک می‌پردازیم و این نوع مالیات را به طور کامل توضیح می‌دهیم، پس تا انتهای این مقاله با آژانس خدمات مالی دیمان همراه باشید.
اهمیت دریافت مالیات ملک در نقل و انتقالات زمین و ملک‌ها چیست؟
بسیاری از افراد بر این گمان هستند که دریافت مالیات ملک، وجهی است که دولت نباید بر آن الزام داشته باشد، اما اهداف نظام مالیاتی به دلایل زیر، اخذ مالیات را ضروری اعلام کرده است.
قوانین مالیات خرید ملک
از جمله دلایلی که به اهمیت دریافت مالیات ملک تایید دارد به این منظور است که سوداگری در حوزه خرید و فروش زمین به کمترین میزان ممکن برسد. به طور کلی نظام مالیاتی کارآمد باید بتواند تقاضاهای سوداگرانه را در بازار ملک و زمین با وضع قوانین مالی کنترل نماید. اگر کنترل مالی در خرید و فروش ملک نباشد افراد سودجو با خرید ملک و فروش آن در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت و با کسب سودهای غیرمعمول، بازار ملک را با تنش مواجه خواهند کرد. با وضع چنین قوانینی از سرمایه‌گذاری بی‌مورد در بازار زمین و مسکن جلوگیری خواهد شد.
بعلاوه اگر قوانین مالیاتی با ملاحظات اجرایی مناسب اعمال شود و ارزش‌گذاری املاک و زمین‌ها به شکل اصولی انجام شود میتواند تحول تازه‌ای را در بازار مسکن و زمین ایجاد کند.
طبق کدام ماده قانونی طرفین باید مالیات خرید و فروش ملک را بپردازند؟
مطابق با ماده 59 درج شده در قوانین مالیات‌های مستقیم، فروشنده یا همان مالک باید هنگام نقل و انتقال ملک خود به غیر از هزینه‌های مربوط به انتقال سند، باید مالیات انتقال ملک را نیز بپردازد.
شیوه محاسبه مالیات خرید ملک چگونه است؟
این نوع مالیات به دو شیوه محاسبه می‌شود. شیوه اول مربوط به مالیات املاک مسکونی، تجاری و همچنین املاک تجاری فاقد سرقفلی است که برابر 5 درصد ارزش معامله خواهد بود. شیوه دوم مربوط به مالیات نقل و انتقال املاک تجاری دارای سرقفلی است که برابر با 2 درصد ارزش معامله است. البته در هر دو روش موقعیت مکانی ملک و یا نوع کاربری زمین و همچنین نوع مالکیت، میزان تراکم، نوع اسکلت و عمر بنا نیز در محاسبه مالیات لحاظ خواهد شد در واقع این بدان معناست که ارزش معاملاتی ملک طبق مفاد کاملا قانونی نقل و انتقال ملک محاسبه می‌شود.
به طور خلاصه فرمول محاسبه مالیات را می‌توان این گونه بیان کرد:
ارزش معاملاتی ملک ضربدر پنج یا دو درصد برابر است با مالیات نقل و انتقال املاک
روش محاسبه مالیات ملک
آیا سامانه خاصی برای پرداخت مالیات ملک وجود دارد؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله، سازمان امور مالیاتی کشور برای راحتر کردن کار مودیان مالیاتی، سامانه‌ای را به آدرس www.tax.gov.ir راه‌اندازی کرده است. افراد می‌توانند در این سامانه از وضعیت مالیات نقل و انتقال ملک خود استعلام بگیرند و ثبت اظهارنامه‌های مالیاتی خود و پرداخت مالیات خرید و فروش املاک خود را به صورت غیرحضوری انجام دهند. البته این سامانه زیرمجموعه‌های مالیاتی دیگری نیز دارد که با مطالعه آن بهتر می‌توانید کارهای مالیاتی خود را به شکل غیرحضوری انجام دهید.
روش کار با این سامانه را برای دریافت ردیف و بلوک مالیاتی را به صورت ویدئویی و به طور کامل در صفحه راهنمای استعلام ردیف و بلوک مالیاتی بیان کرده‌ایم.
مدارک مورد نیاز برای پرداخت مالیات نقل و انتقال ملک
برای پرداخت مالیات ملک مانند هر نوع مالیات دیگری نیاز است که مدارکی را فراهم کنید، این مدارک به قرار زیر است:
- کپی شناسنامه خریدار
- کپی شناسنامه فروشنده
- کپی کارت ملی خریدار و فروشنده
- کپی سند مالکیت
- کپی گواهی شهرداری
- کپی پایان‌کار و کپی پروانه ساختمان
- نقشه، کروکی و آدرس ملک به شکل دقیق
- کپی صورت مجلس به صورت تفکیکی
- کپی سند مالکیت
فراهم کردن تمام مدارک توسط خریدار و فروشنده برای پرداخت مالیات ملک الزامی است و باید این مدارک را به دفتر اسناد رسمی ارائه کنند.
آیا موارد استثنایی برای پرداخت مالیاتی ملکی وجود دارد؟
در برخی موارد استثنائاتی نیز برای نقل و انتقال مالیات ملک وجود دارد که تخفیف و معافیت‌هایی را شامل می‌شود. یکی از این موارد، نقل و انتقال ملک به نهادهای عمومی و دولت است که سبب معافیت‌های مالیاتی خواهد شد. از دیگر موارد استثنای مالیاتی، می‌توان به انتقال ملک به اقوام درجه یک اشاره کرد. اگر ملکی با مبایعه‌نامه یا سند عادی منتقل شده باشد و بعد از آن مالک اقدام به ساخت و ساز کرده باشد فروشنده در هنگام فروش آن، با دریافت تاییدیه شهرداری و همچنین مراجع قضایی از پرداخت مالیات معاف خواهد شد.
به غیر از موارد بالا، تمامی املاکی که در فهرست آثار ملی ایران هستند اگر به سازمان میراث فرهنگی کشور منتقل شوند از مالیات معاف خواهند شد، اما اگر این آثار ملی در دست شخص باشند از 50 درصد مالیات بر املاک معاف می‌شوند. از دیگر موارد استثنا توجه به این مورد است که اگر بعد از پرداخت مالیات توسط مودی مالیات (فروشنده) معامله‌ای انجام نشود با تایید دفتر اسناد رسمی و درخواست مجدد مودی مبنی بر این که ظرف 15 روز از زمان تاریخ اعلام دفتر اسناد رسمی معامله‌ای انجام نشده است مالیات مسترد خواهد شد.
آیا اگر فروشنده مالیات ملک را نپردازد جریمه می‌شود؟
جریمه عدم پرداخت مالیات ملک توسط مودیان مالیاتی بدین‌گونه است که به ازای هر ماه تاخیر از مهلت تعیین شده به منظور پرداخت مالیات یا ارائه اظهارنامه مالیاتی، جریمه‌ای برای آن تعیین می‌شود و این جریمه بر اثر گذشت زمان افزایش خواهد داشت. میزان جریمه معادل 10 درصد مالیات تعیین شده است و به ازای هر ماه تاخیر در پرداخت، میزان جریمه معادل 2.5 درصد مالیات به ازای هر ماه دیرکرد پس از اتمام سررسید محاسبه خواهد شد. در واقع فروشنده باید بعد از مشخص شدن میزان مالیات نهایتا در عرض 30 روز برای پرداخت مالیات ملک خود اقدام کند.
آیا می‌توان به مبلغ تعیین شده مالیات اعتراض کرد؟
فروشنده میتواند به مبلغ مالیات ملک اعتراض کند. به این منظور فروشنده نیاز است که فرم اعتراض را تکمیل و در سامانه سازمان مالیاتی کشور بارگزاری کند. اعتراض‌های مالیاتی ملک‌ها توسط هیئت اختلاف مالیاتی بررسی می‌شود و پس از رای هیئت، فروشنده یا همان مالک باید میزان مالیات تعیین شده را بپردازد.
آیا می‌توان در همان دفترخانه مالیات ملک را پرداخت کرد؟
برای پرداخت مالیات ملک پس از محاسبه میزان مالیات در همان سامانه الکترونیکی که در پاراگراف‌های بالا به آن اشاره شد، مودیان می‌توانند در همان دفترخانه‌ای که معامله کرده‌اند میزان مالیات خود را پرداخت نمایند.
وضعیت املاک وقفی در ارتباط با مالیات خرید و فروش املاک چیست؟
در کشور ما برخی از املاک و زمین‌ها به صورت وقفی هستند و خیلی از افراد این سوال برایشان پیش می‌آید که وضعیت مالیات این گونه ملک و زمین‌ها چگونه است؟ در مورد املاک وقفی، مستاجر تنها نسبت به عرصه، شامل مالیات نقل و انتقال املاک است. منظور از عرصه، کل زمینی است که ساختمان در آن واقع شده است.
مالیات خرید ملک؛ مالیاتی مهم که باید آن را بپردازید
یکی از مالیات‌هایی که باید برای خرید و فروش ملک خود از آن اطلاع داشته باشید و برای حساب و کتاب خود آن را در نظر بگیرید، مالیات خرید ملک است. این نوع مالیات علاوه بر اجباری بودن، با شاخص‌ها و معیار‌های مبلغ ملک سنجیده می‌شود. که این مورد را استعلام ردیف و بلوک مالیاتی می‌نامند.
مشاوره مالیات خرید و فروش ملک
در این مقاله به توضیح مالیات خرید و ملک و پاسخ به سوالات رایج شما پرداختیم، امیدواریم این مقاله توانسته باشد پاسخگوی سوالات شما باشد. در صورتی که سوالاتی درباره مالیات دارید و به مشاوره نیازمندید، به صفحه مشاوره مالی مراجعه کنید.
