محاسبه مالیات حقوق و دستمزد

یکی از مباحث جالب و پرتکرار در زمینه مالیات، بحث مالیات حقوق است. مالیات بر حقوق و دستمزد شیوه محاسبه خاص خود را دارد و در قانون به شکل دقیق مشخص شده است که پرداخت آن به عهده کیست. مالیات بر حقوق و دستمزد با توجه به میزان کارآیی و کارآمدی، میزان حجم و ثبات در پرداخت و سهولتی که در پرداخت آن حاکم است و همچنین از منظر منشا و تعلق واقعی آن یکی از مهم‌ترین مباحث مالیاتی محسوب می‌شود.

در این مقاله تلاش می‌کنیم تمام ابهامات شما را در این زمینه پاسخ دهیم. پس تا انتهای این مقاله با آژانس خدمات مالی دیمان همراه باشید‌. همچنین در صورت نیاز به مشاوره می‌توانید با مشاوره مالی دیمان در این زمینه صحبت کنید‌.

تعریف مالیات حقوق و دستمزد

طبق ماده 82 قانون مالیات‌‌های حقوق درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگری چه حقیقی و چه حقوقی در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در کشور بر حسب مدت یا کار انجام شده به طور نقد یا غیرنقد کسب می‌کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است. اگر بخواهیم خارج از تعاریف حقوقی و بسیار ساده‌تر بیان کنیم باید بگوییم که هر شخصی که بابت انجام کار، حقوق و دستمزد دریافت می‌کند در لیست افرادی قرار می‌گیرد که مشمول مالیات حقوق است. این نوع مالیات یکی از مالیات‌های مهم است که در قانون به صورت واضح، تعریف و بررسی شده است.

مفهوم مالیات حقوق و دستمزد

در واقع مالیات بر حقوق مبلغی است که از حقوق کارگر برداشت شده و به صندوق دولت واریز می‌شود. البته هر سال مبلغ معافیت‌های مالیاتی حقوق کارگران و کارمندان توسط هیئت دولت تعیین و اعلام می‌گردد.

مالیات بر حقوق یا مالیات بر درآمد؟

اگر بخواهیم به صورت دقیق این موضوع را مشخص کنیم ابتدا باید بدانیم که مالیات‌ها به شکل کلی دو دسته هستند:

• مالیات مستقیم که به مجموع مالیات‌هایی گفته می‌‌شود که همان‌طور که از نام آن مشخص است به شکل مستقیم از دارایی و درآمد شخص چه حقیقی و حقوقی به دست می‌آید.
• مالیات غیرمستقیم به مالیاتی اطلاق می‌شود که به طور غیرمستقیم به قیمت خدمات یا کالاها تعلق می‌گیرد و به مصرف‌کننده مربوط است.

با این حساب مالیات‌های مستقیم شامل مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد حقوق است و مالیات غیرمستقیم شامل مالیات واردات و مالیات بر ارزش افزوده است. بنابراین مالیات بر درآمد حقوق یا همان مالیات حقوق را می‌توان یک مالیات مستقیم و البته تکلیفی دانست.

مالیات حقوق از عناصر تشکیل‌دهنده مالیات بر درآمد است و با توجه به این که این مالیات از حقوق کارمند و کارگر کم می‌شود می‌توان آن را منبع درآمدی مطمئنی برای دولت در نظر گرفت که به کمک آن بخشی از هزینه‌های خود را پوشش می‌دهد. طبق ماده یک قانون مالیات‌های مستقیم کشور تمامی افراد حقیقی و حقوقی در داخل کشور که با فعالیت‌های خدماتی، اقتصادی و سایر فعالیت‌های کسب درآمد می‌کنند شامل این نوع مالیات می‌شوند.

مالیات بر حقوق و دستمزد و توزیع عادلانه درآمد

مالیات بر حقوق و دستمزد یکی از نتایج اهداف تئوری‌های مالیاتی است و سبب توزیع عادلانه درآمد خواهد شد. این نوع از مالیات که در زمره مالیات‎ بر درآمد و به نوعی از مالیات‌های مستقیم است، باعث می‌شود که میزان مالیات نسبتی مشخص و تعیین شده از درآمد شخص باشد به همین علت این مالیات در عدالت اقتصادی نقش دارد.

مالیات حقوق را کارفرما پرداخت می‌کند یا کارمند و کارگر؟

یکی از اساسی‌ترین سوالاتی که در زمینه مالیات حقوق و دستمزد به آن پرداخته می‌شود توجه به این موضوع است که چه کسی باید این مالیات را بپردازد. این مورد نیز در قانون به شکل کاملا واضح مشخص شده است.

طبق ماده 86 قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات حقوق در زمره مالیات‌های تکلیفی قرار می‌گیرد. مالیات تکلیفی به مالیاتی گفته می‌شود که در آن شناسایی و پرداخت مالیات حقوق پرسنل به عهده کارفرماست و کارفرما پس از محاسبه باید این مالیات را پرداخت کند.

موارد مشمول و غیر مشمول مالیات بر حقوق چیست؟

اقلامی که شامل مالیات بر حقوق هستند شامل 66 مورد هستند که در جدول زیر آن‌ها را ذکر می‌کنیم:

مالیات حقوق از موارد زیر کسر نمی‌‍‌شود:

• حق شیر
• پاداش نهضت سوادآموزی
• حق التضمین (کسرصندوق)
• هزینه سفر و فوق‌العاده ماموریت
• عیدی
• بازخرید ایام مرخصی
• کمک هزینه عائله‌مندی
• پاداش آخر سال
• کمک هزینه مسکن و خواروبار در ایام بیماری

مالیات حقوق و دستمزد چگونه محاسبه می‌شود؟

هر ساله تمام مودیان مالیاتی منتظر اعلام بخشنامه‌های قانونی هستند تا از میزان معافیت‌های مالیاتی و شیوه محاسبه آن اطلاع پیدا کند. به طور کلی مالیات بر حقوق از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

مالیات حقوق = (حقوق مشمول مالیات – سقف معافیت مالیاتی) * درصد مالیات

در این بین تفاوتی بین مالیات حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان از جهت محاسبه مبلغ یا شیوه کسر مالیات وجود نخواهد داشت. از نکات دیگری که در تعیین مالیات حقوق و دستمزد مهم است توجه به این مورد است که، پس از مشخص کردن حقوقی که از مالیات معاف است، نرخ مالیات به صورت پلکانی تعیین می‌شود. اگر بخواهیم این مورد را با یک مثال تعریف کنیم می‌توانیم بگوییم که اگر در سال 1403 شخصی بین 12 تا 16.5 میلیون تومان حقوق بگیرد، باید 10 درصد این مبلغ را مالیات بپردازد، اما اگر شخصی بین 16.5 تا 27 میلیون تومان درآمد داشته باشد، میزان مالیات محاسبه شده از قانون پلکانی تبعیت کرده و برابر 15 درصد است.

طبق قانون در پایان هر ماه باید لیست حقوق پرسنل وارد سامانه مالیات حقوق شود و این کار اجباری است، حال اگر به هر دلیل این کار صورت نگیرد، مودیان مالیاتی جریمه خواهند شد که این جریمه به قرار زیر است:

مالیات حقوق از طریق چه سیستمی پرداخت می‌شود؟

برای پرداخت مالیات حقوق و دستمزد، از سامانه مالیات حقوق استفاده می‌شود. این سامانه که توسط سازمان امور مالیاتی کشور طراحی شده است به مودیان مالیاتی کمک می‌کند لیست مالیات حقوق پرسنل خود را براحتی ارسال کنند. این کار باعث می‌شود در زمان صرفه‌جویی شود و بوروکراسی اداری کاملا حذف شود.

روش پرداخت مالیات حقوق و دستمزد

به طور کلی، هدف از راه‌اندازی چنین سامانه‌ایی این بوده است که علاوه بر صرفه‌جویی در زمان، تمامی کارها به صورت شفاف در نظام مالیاتی انجام شود و هزینه‌ها چه برای مالیات‌دهندگان و چه برای سازمان مالیاتی کشور کاهش یابد. با استفاده از این سامانه لیست مالیاتِ حقوق بسیار سریع بارگزاری می‌شود. در واقع مودی با وارد کردن اطلاعات در نرم‌افزاری که توسط سازمان امور مالیاتی ارایه شده است، فایل الکترونیکی را تهیه کرده و به واحد امور مالیاتی تحویل می‌دهد. البته مودی مالیاتی می‌تواند فایل مذکور را با استفاده از نرم‌افزار حقوق و دستمزد نیز تهیه کند.

شیوه ارسال لیست مالیات حقوق

برای ارسال لیست مالیات حقوق مودیان مالیاتی وارد سامانه مالیات حقوق شده و نام کاربری، کلمه عبور و کد اقتصادی خود را وارد می‌کنند. سپس برای بارگذاری لیست مالیات حقوق، یک فهرست حقوق جدید را ایجاد ‌می‌نمایند. پس از اتمام کار باید لیست مربوطه تایید نهایی شود. این مراحل خود شامل زیربخش‌های متعددی است که ممکن است در وهله اول پیچیده باشد اما در دفعات بعدی اینکار راحتر انجام خواهد شد.

مالیات حقوق کارمندان دولتی و غیردولتی

یکی دیگر از مواردی که ممکن است در زمینه مالیات حقوق ابهام ایجاد کند این است که آیا بین مالیات حقوق و دستمزد کارکنان دولت با کارکنان ارگان‌های غیردولتی تفاوتی وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم خیر، طبق قانون تمامی افرادی که برای شخص دیگری کار می کنند و در برابر تسلیم نیروی کار خود بر اساس مدت زمان یا کار انجام شده درآمدی کسب می‌کنند، مشمول مالیات حقوق خواهند شد. این قانون کاملا صریح بیان شده و براحتی نشان می‌دهد که هیچ تفاوتی بین کارکنان سازمان‌های دولتی با کارکنان شرکت‌ها و سازمان‌های غیردولتی در زمینه پرداخت مالیات حقوق تفاوتی وجود ندارد.

مالیات حقوق بازنشستگان

یکی دیگر از ابهامات مالیات حقوق و دستمزد، این مورد است که آیا مالیات به حقوق بازنشستگان نیز تعلق می‌گیرد؟ طبق قانون 91 مالیات‌های مستقیم، حقوق بازنشستگان مانند حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی از پرداخت هرگونه مالیات معاف است و این موارد شامل مشاغل معاف از مالیات دسته‌بندی شده‌اند.

مالیات بر حقوق و دستمزد‌؛ یکی از مالیات‌های اجباری

در این مقاله با مالیات بر حقوق و دستمزد آشا شدیم و دانستیم که این مالیات چگونه محاسبه و پرداخت می‌شود‌. همچنین با معافیت‌های مالیاتی آن آشنا شدیم‌. برای آنکه در زمینه محاسبه و پرداخت مالیات حقوق و دستمزد‌، صحیح و دقیق عمل کنید باید از حسابداران خبره استفاده کنید‌. همچنین می‌توانید در این زمینه از آژانس خدمات مالی دیمان نیز مشورت بگیرید‌.

آژانس خدمات مالی دیمان با بیش از ۳۰ سال سابقه در زمینه ارائه خدمات مالی می‌تواند در زمینه‌های مختلفی همراه شما باشد‌. از مشاوره‌های تامین اجتماعی گرفته تا مشاوره قانون کار‌. برای ارتباط با کارشناسان ما کافیست در ساعات اداری با شماره تماس‌های پایین صفحه تماس حاصل کنید‌.